Overzicht financiële mutaties in de 2e voortgangsrapportage

In de begroting is rekening gehouden dat beschermd wonen per 1 januari 2024 overgaat van de centrum gemeente (Arnhem) naar de regio gemeentes.
De overgangsdatum is uitgesteld naar 1-1-2026. Daarom worden de rijksmiddelen, samen met de daarmee samenhangende uitgaven, voor de jaren 2024 (€ 1.200.000) en 2025 (€ 2.000.000) afgeraamd. Per saldo budgettair neutraal.

Door een hogere financieringsbehoefte verwachten we een nadeel op rentelasten van € 180.000.

De ramingen van de grondexploitaties zijn aangepast op basis van de herziene grondexploitaties per 1 januari 2024 zoals vastgesteld in de raadsvergadering van 26 juni 2024. Door een hogere boekwaarde op 1 januari 2024 van de grondexploitatie Zevenaar-Oost bedrijven wordt meer rente toegerekend aan deze grondexploitatie. Een voordeel voor begrotingssaldo 2024 van € 144.000.

De ramingen van de grondexploitaties zijn aangepast op basis van de herziene grondexploitatie per 1 januari 2024 zoals vastgesteld in de raadsvergadering van 26 juni 2024. Door een gunstiger verloop van de boekwaarde op 1 januari 2024 van met name Zevenaar-Oost wonen wordt minder rente toegerekend aan deze grondexploitaties. Een nadeel voor het begrotingssaldo in 2024 van € 91.000.

Volgens de primitieve begroting 2024 van de RID was de inwonerbijdrage van Zevenaar € 3.153.000. Deze begroting is verhoogd met de indexatie zoals in de Kaderbrief van SDL aangegeven. Daarnaast heeft de doorontwikkeling van de RID zoals besloten in de minimale variant ook voor 2024 effect. In totaal melden wij een incidenteel nadeel in 2024 van € 385.000.

Het bestuur van het SALD heeft ingestemd met de dienstverleningsovereenkomst (DVO) met het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL). Doel is het aansluiten op de e-depot voorziening van het ECAL . Het e-depot is een archiefbewaarplaats voor de digitale bescheiden en is noodzakelijk om de bestaande wettelijke taak uit te voeren. De extra kosten ten opzichte van de begroting bedragen voor Zevenaar in 2024 eenmalig € 20.000.

Op basis van de ontwikkelingen informeren wij u over de stijgende gas- en dalende elektriciteitskosten. Op basis van deze gegevens hebben wij de gaskosten in 2024 verhoogd met € 49.000 en in 2025 met 63.000. De elektriciteitskosten hebben wij in 2024 met € 137.000  en in 2025 met € 3.000 verlaagd. Doordat de mutatie op de elektriciteitskosten deels betrekking heeft op riolering (in 2024
€ 37.000 en in 2025 € 7.000), verrekenen wij dit deel binnen de reserve riolering. Het resterende bedrag in 2024 (€ 50.000) en in 2025 (€ 68.000) komt ten laste van het begrotingsresultaat. Het gaat om een programma overstijgende wijziging.

In juli 2024 is het voorschot ontvangen voor de 'Specifieke uitkering stimulering sport 2024' (SPUK, voor compensatie van kostenverhogende btw). Het door het ministerie beschikbaar gestelde voorschotbedrag is niet voldoende om de kostenverhogende btw volledig te compenseren vanwege het vastgestelde uitkeringsplafond. Daarnaast is in 2024 een nabetaling ontvangen naar aanleiding van de vaststelling van deze SPUK over het jaar 2022. De extra baten voor 2024 bedragen € 471.000.
Naast deze SPUK bijdragen houden wij rekening met hogere lasten in verband met raming van de kostenverhogende btw inclusief de bijgestelde indexering voor de dienstverlening op basis van de afspraken vastgelegd in de DVO (dienstverleningsovereenkomst met Ataro BV). Hierbij houden wij ook rekening met de extra kosten omdat het beheer van sportzaal De Bem is ondergebracht bij Ataro BV. De structurele kosten voor De Bem zijn reeds verwerkt in de kadernota 2025. Totaal hogere lasten bedraagt € 699.000. Per saldo is het nadeel in 2024 eenmalig € 228.000.

Op basis van de prognose van de Regionale Sociale Dienst (RSD-de Liemers) van de te verwachten hogere uitkeringslasten actualiseren wij de raming. Deze prognose is gebaseerd op de uitgaven tot en met juni 2024. Daarnaast wordt rekening gehouden met lagere bijdragen van het Rijk, gebaseerd op het in april 2024 gepubliceerde bijgestelde nader voorlopig budget inkomensdeel (BUIG). Door de hogere lasten verwachten wij een nadeel in 2024 van € 749.000. Het nadeel door de lagere baten bedraagt € 64.000. Per saldo bedraagt het nadelig resultaat 2024 voor de uitkeringslasten/-baten € 813.000.

Door Ataro is over het boekjaar 2023 minder dividend uitgekeerd dan begroot. We melden een nadeel van € 132.000 in 2024.

De meicirculaire 2024 laat in alle jaren een groei zien. De groei van de algemene uitkering bestaat voor een groot deel uit compensatie voor inflatie. Daarnaast zijn de volgende onderwerpen opgenomen:
*In verband met het vervroegen van de gewijzigde bbp-indexatie van 2027 naar 2024 dalen het volume en LPO accres voor de jaren 2024 tot en met 2029. Voor 2024 wordt dit volledig gecompenseerd en voor 2025 voor ongeveer 50%, zodat landelijk een tekort van € 675 miljoen resteert. Voor Zevenaar gaat het in 2025 om een eenmalige korting van € 1.584.000.
*In de meicirculaire 2024 is de oploop van de opschalingskorting vanaf 2026, een structurele uitname van € 675 miljoen, geschrapt. Voor Zevenaar gaat het om € 1.584.000 in 2026 en € 1.580.000 vanaf 2027.
*Het BTW-compensatiefonds (BCF) heeft een plafond. Jaarlijks wordt in september van het lopende jaar een voorschot uitgekeerd van de ruimte onder het plafond. In mei vindt de definitieve afrekening van het voorgaande jaar plaats. Voor Zevenaar is de definitieve afrekening 2023 aanvullend € 506.000.
*Op basis van de ruimte onder het BCF-plafond van het jaar 2023 mag in de meerjarenbegroting 2025 – 2028 een structurele stelpost worden opgenomen ter hoogte van dit bedrag. Voor Zevenaar gaat het om een bedrag van € 1.361.000. In de begroting houden we al rekening met een voorschot van € 700.000. Dit voorschot hebben we nu verhoogd naar € 1.300.000. Een verhoging van € 600.000.  
*De gemeente krijgt meer of minder geld als er taken bijkomen of af gaan. Dit zijn wijzigingen door taakmutaties.

Per saldo resteert een netto resultaat van de algemene uitkering van positief € 3.093.000 (2024), € 219.000 (2025), 3.516.000 (2026) en € 3.522.000 (2027).

In het coalitieakkoord Rutte IV is een aanvullende besparing op Jeugdzorg opgenomen die oploopt naar structureel € 511 miljoen vanaf 2027. De geraamde besparing van € 500 miljoen in 2025 kan nog niet door het Rijk gerealiseerd worden. Om die reden is in 2025 incidenteel € 500 miljoen toegevoegd aan de algemene uitkering. Voor Zevenaar gaat het om een bedrag van € 1.300.000 in 2025. In verband met deze geraamde besparing is in onze begroting in 2025 een stelpost opgenomen van € 1.300.000 (inkomst). Deze stelpost valt nu weg tegen het bedrag dat in de meicirculaire is opgenomen. Een budgettair neutrale mutatie.

De rijksbijdragen (specifieke uitkeringen) voor de 'Wet inburgering' en de 'Onderwijsroute' actualiseren wij jaarlijks op basis van de geprognosticeerde taakstelling van het aantal asielstatushouders dat inburgeringsplichtig is. De ramingen voor 2024 en verdere jaren zijn hierop aangepast naar aanleiding van de definitieve vaststelling van de specifieke uitkering Wet inburgering over 2023 en de ontvangen voorlopige uitkering onderwijsroute 2024. Tegenover de hogere bijdragen houden we rekening met hogere lasten voor hetzelfde bedrag. Per saldo een budgettair neutrale wijziging.

Jaarlijks worden de afschrijvingslasten geactualiseerd. Dit werkt door in diverse programma's.

De afgelopen jaren loopt het aantal kwijtscheldingsverzoeken en het aantal toekenningen terug. Deze trend lijkt zich ook voor 2024 door te zetten. We melden een structureel voordeel van € 25.000.

Bij de jaarrekening 2023 is een bestemmingsreserve gecreëerd m.b.t. extra kosten in het kader van de opvang en inburgering van vluchtelingen. Zowel in 2024 als 2025 zetten wij in op extra taallessen, aanpassing van woningen voor grote gezinnen, het beter benutten van de bestaande woningvoorraad en de ondersteuning van dorpsinitiatieven. De exacte verdeling over 2024 en 2025 is nog lastig aan te geven. Wij verwachten in 2024 € 130.000 en in 2025 € 100.000 uit te geven.
Deze kosten worden ten laste gebracht van de daarvoor bestemde reserve.

In de meicirculaire 2024 heeft het Rijk extra middelen beschikbaar gesteld voor het verlagen van de werkdruk in de uitvoering van de jeugdbescherming en jeugdreclassering door de gecertificeerde instellingen (GI's). Deze middelen dienen ter compensatie voor de extra kosten die gemeenten maken in aanloop naar een landelijk tarief. Voor Zevenaar betekent dit een compensatie van € 84.000 per jaar.

Vanuit de 'Aanpak Geldzorgen, Armoede en Schulden', die in juli 2022 aan de Tweede Kamer is gepresenteerd, heeft het kabinet via het gemeentefonds € 40 miljoen aan structurele middelen voor betere dienstverlening door gemeenten op het gebied van armoede en schulden beschikbaar gesteld. Deze middelen zijn voor 2023 incidenteel aan gemeenten beschikbaar gesteld. De toekenning (via de meicirculaire 2024) vanaf 2024 is structureel om gemeenten verder in staat te stellen om strategisch en doelgericht te handelen en hun activiteiten uit te breiden zoals het verdubbelen van het gebruik van schuldhulpverlening en het bevorderen van activiteiten om armoede onder kinderen te bestrijden. Het extra structurele budget voor Zevenaar bedraagt € 89.000. Per saldo budgettair neutraal in combinatie met de algemene uitkering.

We hebben de budgetten afval nagelopen en een aantal bijgesteld. We verwachten bijvoorbeeld voor 2024 een vergoeding (€ 42.000) voor het leeghalen van de prullenbakken. Voor 2025 zijn deze inkomsten nog onzeker en daarom niet structureel begroot. Daarnaast verwachten we voor afvalinzameling-beleid lagere lasten (€ 20.000) omdat in plaats van een beleidsplan de nadere uitwerking van beleidsregels volstaat. Voor -restafval verwachten we hogere lasten (€ 25.000) in verband met indexering tarief en afvalstoffenbelasting. Totaal een verhoging van € 9,00 per ton ten opzichte van 2023. Voor -PMD zijn structureel lagere lasten (€ 25.000 en vanaf 2025 € 16.000) geraamd als gevolg van een nieuwe leverancier met betere afspraken ten aanzien van de inkoopprijzen. Voor papier en karton krijgen we een hogere verwerkingsvergoeding (€ 30.000) als gevolg van het oplopen van de tonnageprijs voor oud papier. Per saldo een voordeel van € 92.000 in 2024 welke wij storten in de reserve afval. Vanaf 2025 een structureel voordeel van € 16.000 welke wij verrekenen met de afvalstoffenheffing. Dit betreft een budgettair neutrale wijziging en is programma overstijgend.  

In de meerjarenbegroting 2023-2026 hebben we rekening gehouden met een verhoging van de brandstofprijzen. De prijs valt lager uit dan verwacht en daarom ramen wij een deel (€ 75.000) af. Daarnaast is afgelopen drie jaar de opbrengst van het staangeld van de kermissen lager en ramen wij een deel (€ 8.000) af. Deze wijzigingen leiden tot een structureel voordeel van € 67.000 vanaf 2024.

Diverse budgetten die betrekking hebben op de exploitatie van de TCF zijn geactualiseerd. Enerzijds zijn er hogere lasten voor met name beveiliging en anderzijds hogere baten i.v.m. verhuur en doorberekening aan de gebruikers van de hogere exploitatielasten. De mutaties zijn budgettair neutraal.

In de meerjarenbegroting 2024-2028 is investeringsbudget opgenomen voor duurzaamheidsmaatregelen van de eigen organisatie. Met deze wijziging hevelen wij € 56.000 over naar het investeringsbudget wegen Bloemenkamp. Dit budget bedraagt daardoor nu in totaal € 560.000. Deze mutatie levert een voordeel in de afschrijvingslasten op in 2025 van € 4.000 en vanaf 2026 structureel € 2.000.

In de raadsvergadering van 24 april 2024 is besloten tot de aankoop van het pand Stationsplein 4 te Zevenaar. In totaal € 1.726.000. Hiervan hevelen wij € 50.000 over naar een apart actief voor de grond. Voor het pand resteert daardoor € 1.676.000.

Het vervangen van hardware van de vaste en mobiele werkplekken gaat volgens een vooraf gedefinieerde levenscyclus. In 2024 is aanvankelijk € 267.000 gepland. Echter als gevolg van de instroom van nieuwe medewerkers verwachten we in 2024 ± € 40.000 extra benodigd te hebben. Het gaat om de aanschaf van laptops en smartphones. Dit leidt tot een overschrijding van € 40.000 op de investering. De verhoogde afschrijvingslasten zijn € 10.000 per jaar. Wij stellen daarbij voor om net als bij de bestaande investering deze afschrijvingslasten te dekken uit de daarvoor bestemde reserve. Hiervoor voegen wij eenmalig in 2024 een bedrag van € 40.000 toe aan deze bestemmingsreserve.

We hebben de vastgoed budgetten nagelopen. Het investeringsbudget voor de inrichting van het Raadhuisplein 1D is ontoereikend. Gevraagd wordt het budget in 2024 met € 40.000 te verhogen naar € 178.000. Deze verhoging is gebaseerd op concrete offertes. In maart 2018 is een raming gemaakt van de te verwachten bouwkosten voor de inrichting van Raadhuisplein 1D. Hier is toen gerekend met kostenkengetallen voor de inrichting van een openbaar toilet, ruimte voor de marktmeester, een kantoor en een grote ruimte voor fietsparkeren. De raming kwam uit op € 130.000, met een aanvullend budget van € 5.000 voor de voorbereiding. Later (2021) is daar nog behoefte aan opslag en kleedruimte voor evenementen bij gekomen. Echter, ten tijde van het moment van oplevering (december 2021) van de ruimte aan gemeente, zijn er opnieuw discussies gevoerd over de invulling van deze ruimte. Na intern beraad en afstemming met het college is er eind 2023 besloten vast te houden aan de in 2018 bedachte invulling. Voor deze invulling is inmiddels een ontwerp uitgewerkt en zijn er offertes opgevraagd. Door stijging van de bouwkosten is het destijds geraamde bedrag onvoldoende om de invulling te realiseren. Dit leidt tot € 4.000 structurele lasten vanaf 2025.
Daarnaast ramen we, hogere waterlasten bij het gemeentehuis en lagere waterlasten bij het sportbedrijf. Ook verwachten we voor gebouwen - algemeen in verband met vandalisme als gevolg van leegstand extra lasten voor onderhoud in 2024. Dit geldt ook voor de lasten van bewaking voor 2024 en in mindere mate voor 2025 t/m 2028.
Dit leidt totaal tot een eenmalig negatief resultaat van € 44.000 in 2024 en € 8.000 structureel vanaf 2025.

Wij hebben de raming van de fasering voor de investeringen in de onderwijshuisvesting (primair - onderwijs) geactualiseerd. De fasering betreft vooral investeringen voor de herontwikkeling van vervangende nieuwbouw in het basisonderwijs (Basisscholen de Wissel/Tamboerijn). Dit leidt tot een eenmalig voordeel, incidenteel lagere afschrijvingslasten in 2026 en 2027 omdat de nieuwbouw later gerealiseerd zal worden dan eerder gepland.

We hebben de investeringen openbaar groen nagelopen op basis van de planning en een aantal investeringen opnieuw geraamd. We verwachten bijvoorbeeld dat de werkzaamheden voortvloeiend uit de reguliere vervanging bomen en groen voor een deel van het budget (€ 100.000 en € 180.000) in het voorjaar van 2025 plaatsvindt. Hierdoor houden we rekening met een eenmalig voordeel op de afschrijvingslasten in 2025 van € 16.000.    

We hebben de openbare verlichting en verkeersregelinstallaties gerelateerde investeringsbudgetten nagelopen. We verwachten dat de werkzaamheden in plaats van in 2024 in 2025 uitgevoerd en afgerond worden. Hierdoor houden we rekening met een eenmalig voordeel op de afschrijvingslasten van € 10.000 in 2025.

We hebben de riool gerelateerde investeringen nagelopen op basis van de planning en een aantal investeringen opnieuw geraamd. We verwachten bijvoorbeeld dat de werkzaamheden voortvloeiend uit het vervangen van de oeverbeschoeiing deels in 2025 plaatsvindt. Daarom wordt € 35.000 van het totale budget (€ 50.000) naar 2025 verplaatst. Dit geldt ook voor het vervangen van het riool aan de Koestraat in Lathum. Er wordt € 80.000 van het totale budget (€ 110.000) naar 2025 verplaatst. Daarnaast verwachten we de werkzaamheden in Giesbeek in 2025 in plaats van 2024 af te sluiten. Hiervoor verplaatsen we een deel van de investering (€ 164.000) van 2024 naar 2025. Voor project Methen en Heerenmäten wordt het totale budget (€ 200.000) naar 2025 verplaatst. Voor het budget minigemalen 2025 wordt het totale budget (€ 125.000) van 2025 naar 2024 verplaatst. Dit geeft een positief resultaat van € 48.000 in 2025 en negatief resultaat van € 8.000 in 2026. Dit wordt verrekend met de voorziening riolering en is derhalve budgettair neutraal.

De investeringsbudgetten voor de speeltoestellen hebben we doorgenomen. In het eerste halfjaar 2024 zijn we bezig met de aanbesteding voor de speeltoestellen uit de investering 'vervanging speeltoestellen 2023 en 2024'. Hierbij moeten we rekening houden met een relatief lange voorbereidings- en levertijd. De verwachting is dat we het investeringsbudget in 2024 niet volledig kunnen besteden en verplaatsen we een deel (€ 115.000) naar 2025.
Hierdoor houden we rekening met een eenmalig voordeel op de afschrijvingslasten in 2025 van € 21.000.

We hebben de wegen en civiele kunstwerken gerelateerde investeringen nagelopen op basis van de geactualiseerde planning en een aantal investeringsbudgetten opnieuw geraamd. We verplaatsen hiervoor bijvoorbeeld van het investeringsbudget voor de Bijlandseweg Tolkamer een deel (€ 200.000) en van de voetgangersoversteekplaats parkeerring (€ 49.000) van 2024 naar 2025. Voor de revitaliseringsprojecten van Lobith-Noord en Lobith-Zuid verplaatsen we een deel (voor beide projecten € 100.000) van 2025 naar 2024. Daarnaast verwachten we de werkzaamheden voor de herinrichting Kop van Tolkamer in 2025 in plaats van 2024 af te sluiten. Hiervoor verplaatsen we een deel van de investering (€ 400.000) van 2024 naar 2025. Hierdoor houden we rekening met een eenmalig voordeel op de afschrijvingslasten in 2025 van € 20.000.  

In 2022 is de bestemmingsreserve 'Tijdelijk Noodfonds' gecreëerd om ondersteuning te bieden vanwege de gestegen energiekosten. In de raadvergadering van 29 november 2023 is unaniem een motie aanvaard die ertoe strekt het fonds ook in 2024 van kracht te laten zijn. Het fonds is voortgezet als tijdelijk energiefonds en is van kracht over de periode 1 juli 2023 tot 1 juli 2024. In deze voortgangsrapportage worden de kosten van het 1e halfjaar opgenomen. Deze kosten (totaal € 625.000 voor uitkeringen aan personen, instellingen en verenigingen en uitvoering) worden ten laste gebracht van de daarvoor bestemde reserve.

We zien dat het aantal aanvragen voor naturalisatie dit jaar hoger is dan was begroot. Dit levert voor 2024 een voordeel voor de leges op van € 20.000.

Gemeenten en hun antidiscriminatievoorzieningen (ADV’s) werken samen als het gaat om preventie van discriminatie op lokaal niveau. Voor de kerntaken van de ADV’s krijgen gemeenten sinds 2009 structureel middelen via het gemeentefonds. Vanaf dit jaar krijgen gemeenten middelen (meicirculaire 2024) om samen met hun ADV’s méér aan preventie te kunnen doen. De decentralisatie-uitkering maakt het mogelijk om op lokaal niveau maatwerk te kunnen toepassen. De ADV’s kunnen gemeenten aan de hand van hun meldingscijfers adviseren over onderwerpen die hen zijn opgevallen binnen die gemeenten. Hiervoor is in 2024 landelijk in totaal € 2,5 miljoen beschikbaar.
Het ministerie van BZK werkt momenteel aan een stelselherziening voor de ADV’s en kondigde in een eerdere Kamerbrief en een brief aan alle gemeenten aan dat er vooruitlopende op de stelselherziening extra middelen beschikbaar zijn voor gemeenten. De middelen vanaf 2025 zullen naar verwachting in de komende septembercirculaire worden verwerkt.
Het incidenteel voor 2024 extra beschikbaar gestelde budget voor Zevenaar bedraagt € 6.322.

Bij het taakveld riolering wordt als gevolg van het niet ingevuld krijgen van vacatures gebruik gemaakt van inhuur. De kosten van inhuur liggen door de krapte op de arbeidsmarkt aanzienlijk hoger dan aan budget beschikbaar is. Om de vereiste werkzaamheden voor riolering uit te kunnen voeren is extra inhuurbudget nodig bij team Beheer Fysieke Leefomgeving (BFL). We maken hiervoor gebruik van de reserve riolering. Deze ramen we af, zodat we het inhuurbudget van de afdeling BFL kunnen verhogen. Het gaat om een budgettair neutrale wijziging.

De transformatie in het Sociaal Domein is ingrijpend. Vooral door met name het Integraal Zorgakkoord, Het Gezond en Actief Leven Akkoord, de Hervormingsagenda Jeugd, en de doordecentralisatie Beschermd Wonen regionaal en lokaal te vertalen. Naast de landelijke wetten in het zorgdomein hebben we ook lokaal te maken met stevige opgaven in het brede maatschappelijk domein; De ontwikkeling van de Turmac Cultuurfabriek, revitalisering van sportpark Hengelder en enkele onderwijshuisvestingsvraagstukken in het primair en voortgezet onderwijs zijn bekende voorbeelden daarvan. Tegelijk zien we dat in de huidige arbeidsmarkt vacatures moeilijk in te vullen zijn. Het bovenstaande vraagt eenmalig om een ophoging van het inhuurbudget 2024. Daarbij is al rekening gehouden met extra rijksmiddelen. Deze zijn echter niet toereikend gebleken om alle lokale en regionale inzet te verantwoorden. Dit levert een eenmalig nadeel in 2024 op van € 510.000.

Het verloop van medewerkers in het domein is groot. Dit heeft geleid tot een groot aantal vacatures.  De vrijvallende formatie is niet toereikend voor het dekken van de inhuur. Om de continuïteit en tijdige afhandeling van de wettelijke taken en de gemeentelijke ambities te borgen is vervanging van uitgevallen en vertrekkende collega’s noodzakelijk. Naast het openstellen van vacatures voor vaste krachten is ook ingezet op inhuur.

Het langdurig ziekteverzuim is hoog. Daarom is, meer dan verwacht, extern personeel ingehuurd om deze uitval te compenseren.

In 2023 en 2024 zijn veel junior-medewerkers in vaste dienst getreden. Voor het opleiden en begeleiden van deze medewerkers wordt een beroep gedaan op senior medewerkers. Inmiddels is, tegen de landelijke trend op de arbeidsmarkt in, voor het overgrote deel van de vacatures vast personeel geworven. Organisatie breed streven wij er naar vacatures in te vullen met vaste medewerkers.

De organisatieontwikkeling is gepaard gegaan met een nieuwe organisatiestructuur. Daardoor bestond het management in het begin van het jaar uit interim-managers. Bij de overgang naar het vaste management heeft een warme overdracht plaatsgevonden. Daarnaast is inhuur van management uiteraard ook duurder dan vaste managers.
Voor 2025 zetten we, zoals hiervoor aangegeven, waar mogelijke en nodig in op vaste bezetting en blijven we investeren in opleiding en ontwikkeling van de nieuwe vaste medewerkers.

De implementatie van de nieuwe Omgevingswet, gecombineerd met moeilijk in te vullen vacatures en personeelsverloop binnen het team VTH vragen om een eenmalige verhoging van het budget 2024. Deze verhoging kan dit jaar niet volledig gedekt worden door de inkomsten vanuit de leges. In 2024 hebben we namelijk in verhouding tot eerdere jaren veel kleine en minder grote bouwplannen, waardoor de leges inkomsten veel lager zijn ten opzichte van de geleverde inzet. Dit levert een eenmalig nadeel in 2024 van € 359.000

De begrotingsstrategie die tot op heden is gevolgd ging uit van het dekken van eventuele extra uitgaven op het afhandelen van vergunningen en meldingen door de achteraf (na geleverde inspanning) te verhalen leges. Deze samenhang tussen de inkomsten en groeiende uitgaven in combinatie met de gevolgde begrotingsstrategie geven nu voor het eerst in jaren een negatief beeld op de kostendekking. Dit is mede ingegeven doordat vanuit de Omgevingswet - meer dan vooraf verwacht - extra inzet voorafgaand aan het vergunningentraject concept aanvragen worden behandeld en gewogen. Op dit moment zitten we nog in de implementatiefase. De ervaring van deze implementatie kan leiden tot mogelijke gevolgen voor de toekomstige begrotingsstrategie en de structurele formatie.  

Het Rijk heeft voor de periode 1 augustus 2021 tot en met 31 juli 2023 middelen beschikbaar gesteld (Specifieke uitkering - NPO) om in overleg met peuteropvangorganisaties en het onderwijs, achterstanden en problemen door corona aan te pakken. Een deel (€ 200.000) van deze middelen wordt in 2024 ingezet voor het schoolmaatschappelijk werk. Per saldo een budgettair neutrale wijziging.

Uit een eind 2023 verricht onderzoek kwam naar voren dat in zwembad Lentebad Zevenaar niet-resistent RVS is gebruikt. Op diverse plaatsen is deze gaan corroderen, waardoor de verbindingen volgens het rapport onbetrouwbaar waren. Deze verbindingen zijn zo snel mogelijk vervangen, waardoor dit type materiaal niet meer aanwezig is in het zwembad. Door de urgentie van deze werkzaamheden is ervoor gekozen om Ataro deze werkzaamheden te laten coördineren en uitvoeren. Deze werkzaamheden waren onvoorzien en zijn derhalve niet in het meerjarenonderhoudsplan opgenomen. De kosten voor vervanging bedragen € 135.300.
Daarnaast is de slingerkooi van de atletiekaccommodatie door de Atletiek Unie afgekeurd. Om er voor te zorgen dat de accommodatie bij het begin van het wedstrijdseizoen 2024 weer gebruikt kon worden voor officiële wedstrijden heeft renovatie met urgentie plaatsgevonden. Ataro BV heeft in overleg met de gemeente deze renovatie begeleid en laten uitvoeren. De door Ataro BV gemaakte kosten voor dit project bedragen € 80.700.
Totaal nadeel, vanwege extra onvoorziene kosten voor onderhoud/renovatie, bedraagt € 216.000.

Het wetsvoorstel onderwijshuisvesting zal naar verwachting worden goedgekeurd door de Eerste Kamer. Daarmee wordt het opstellen van een IHP een verplichte taak voor de gemeente. Dit heeft gevolgen voor de voorbereiding en samenwerking om te komen tot een IHP. Dit betekent onder andere dat er een zogenaamde inhoudelijke visie samen met schoolbesturen dient te worden opgesteld. Vooruitlopend hierop willen wij het IHP volgens dit uitgangspunt oppakken. Om die reden is, naast een bureau dat ons ondersteunt met het opzetten van het nieuwe IHP, ook een ervaren projectleider geworven die dit in goede banen leidt.
Dit zorgt voor extra (incidentele) kosten in 2024 van € 35.000.

Voor een succesvolle uitvoering van het project "strategiebepaling voor een gezonde toekomst" hebben wij ondersteuning ingezet van een onafhankelijk adviesbureau. In de raadsvergadering van 28 februari 2024 heeft u hiervoor € 75.000 beschikbaar gesteld. De helft van dit budget is in 2024 besteed, de andere helft schuiven wij door naar 2025 en zetten wij in ten behoeve van het proces om de begrotingsjaren 2026-2028 reëel en structureel sluitend te maken. Dit bedrag wordt onttrokken uit de algemene reserve en verloopt hiermee budgetneutraal.

In de begroting van 2024 is rekening gehouden met de "paspoortpiek" vanaf maart 2024. Toch zien we dat er nog meer aanvragen voor reisdocumenten zijn dan was begroot. Voor 2024 levert dit een voordeel op van € 50.000.  

Hiermee wordt in 2024 het budget van minigemalen goedgezet. Het negatief begrote bedrag in 2024 dat is doorgeschoven uit 2023 wordt in mindering gebracht op het begrote bedrag van 2024.

Het Rijk heeft via de meicirculaire 2024 incidenteel middelen beschikbaar gesteld aan gemeenten voor de inrichting van een duurzame infrastructuur van sociaal ontwikkelbedrijven. Voor Zevenaar gaat het om een bedrag van € 155.000. De middelen zijn beschikbaar gesteld omdat het belangrijk is dat iedereen dezelfde kansen heeft om mee te doen op de arbeidsmarkt. In deze opgaven spelen sociaal ontwikkelbedrijven een zeer belangrijke rol. Zij zorgen ervoor dat mensen die niet, of niet zonder meer bij reguliere werkgevers aan de slag kunnen, toch een kans op krijgen op de arbeidsmarkt. Op regionaal niveau (in de arbeidsmarktregio Midden Gelderland) wordt door gemeenten een onderzoek uitgevoerd naar de toekomst van sociaal ontwikkelbedrijven in onze regio. Vraag daarbij is vooral welke vormen van dienstverlening voor de toekomst bij het sociaal ontwikkelbedrijf belegd kunnen gaan worden.

In de begroting is budget beschikbaar voor initiatieven van bedrijven en organisatie met betrekking tot verduurzaming. Deze initiatieven blijven achter waardoor € 16.000 in 2024 kan vrijvallen ten gunste van het begrotingsresultaat. Een eenmalig voordeel in 2024 van € 16.000.

In de zomer 2024 is de vacature uitgezet voor een programmamanager integraal gebiedsgericht werken. Om die reden is de verwachting dat het budget voor uitvoering en ondersteuning werkgroep planinitiatieven wonen in 2024 niet ingezet zal worden. Een eenmalig voordeel in 2024 van € 25.000.

In de meicirculaire 2024 is € 189.000 beschikbaar gesteld voor uitvoeringskosten Omgevingswet. Dit om ervoor te zorgen dat de gemeente in haar transitie ervoor kan zorgdragen dat ze aangesloten, geoefend en ingeregeld is en voldoen aan de in de Omgevingswet gestelde eisen. Er is nog budget beschikbaar uit de algemene reserve maar dit is onvoldoende. Het in de meicirculaire opgenomen bedrag zal ingezet worden voor de pilot Omgevingsplan en om de werkprocessen verder op orde te brengen. Het restant dat eind 2024 nog uit de algemene reserve beschikbaar is zal ingezet worden om te komen tot een definitief omgevingsplan.

Eind 2017 is in een bestuurlijk overleg tussen de toenmalige wethouder en de toenmalig gedeputeerde afgesproken om een drietal maatregelen te gaan realiseren ter verbetering van de verkeersveiligheid in en om de bebouwde kom van Babberich. Gemeente Zevenaar zou 25% van de kosten voor haar rekening nemen. In 2018 is hiervoor budget beschikbaar gesteld maar bij de jaarstukken 2020 is het bedrag afgeraamd. Dit had niet gemoeten. De maatregelen zijn al enige jaren geleden uitgevoerd maar de provincie heeft ons aandeel in de kosten onlangs alsnog bij ons in rekening gebracht. Een eenmalig nadeel in 2024 van € 85.000.

Er heeft een analyse plaatsgevonden van de werkelijke afboekingen op vorderingen bij de RSD. Hieruit is gebleken dat de werkelijke percentages van de afgelopen jaren lager liggen dan waar wij mee rekenen bij het vormen van de voorziening. Vooruitlopend op de jaarrekening 2024 ramen wij alvast een correctie op de mutatie van de voorziening per 31-12-2024. We verwachten een (incidenteel) voordeel van € 450.000 in 2024.

Bij de 1e voortgangsrapportage 2024 zijn de ramingen voor de zorgkosten aangepast in verband met de forse structurele tariefstijgingen. Dit naar aanleiding van het onderzoek naar reële kostprijzen. Bij de jaarrekening is gebleken dat de zorgkosten over 2023 lager zijn uitgevallen. Wanneer we rekening houden met deze definitieve cijfers over 2023 dan kunnen de ramingen naar beneden worden bijgesteld. Bij de kadernota 2025 zijn de effecten vanaf 2025 opgenomen. Het effect voor 2024 (€ 949.000) wordt in deze voortgangsrapportage meegenomen.

De start van het project "Dialoog met de samenleving" is vertraagd doordat de opdracht later is verleend dan gepland. Om die reden schuiven wij een deel van het budget (€ 70.000) door naar 2025. Een eenmalig voordeel in 2024 van € 70.000 en een eenmalig nadeel in 2025 van € 70.000.

In de raadsvergadering van 24 februari 2021 is raadsbreed een motie aangenomen om in de gemeente Zevenaar Stolpersteine te leggen om zo de slachtoffers van het nazisme uit de Joodse gemeenschap in de gemeente een naam te geven, te herdenken en bewustwording te bevorderen. De steentjes zijn ondertussen besteld maar hebben een lange levertijd. De factuur verwachten wij in 2025. Om die reden schuiven wij € 12.000 door naar 2025. Een eenmalig voordeel in 2024 van € 12.000, een eenmalig nadeel in 2025 van € 12.000.

In de kadernota 2022 is € 50.000 beschikbaar gesteld om de mogelijkheden voor een HUB op de locatie 7Poort nader te verkennen. De Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen heeft een verkennend onderzoek uitgevoerd naar de potentie van HUB Zevenaar Oost. Op basis van de uitkomsten van dit rapport bepalen wij welke aanvullende onderzoeken nodig zijn. Op dit moment is er echter nog steeds geen duidelijkheid over het project ViA15 waardoor aanvullend onderzoek nog niet mogelijk is. Daarom schuiven wij het budget door naar 2025.

Voor het opstellen van de beleidsnotitie erfgoed inclusief het participatietraject is in de begroting 2023-2026 € 50.000 beschikbaar gesteld. Het project is eind mei 2024 gestart en de verwachte oplevering is eind juni 2025. Om die reden schuiven wij € 25.000 door van 2024 naar 2025. Een eenmalig voordeel in 2024 van € 25.000 en een eenmalig nadeel in 2025 van € 25.000.

In de begroting 2023-2026 en in de 1e voortgangsrapportage 2024 is in totaal € 76.000 beschikbaar gesteld voor het omvormen van het bestaande gemeentelijke verkeers- en vervoersplan (GVVP) tot een bredere mobiliteitsvisie (inclusief enquête). De werkzaamheden zijn ondertussen gestart. Het rapport wordt in 2025 opgeleverd. Om die reden schuiven wij € 38.000 door naar 2025.

In de eerste voortgangsrapportage 2024 is € 30.000 gehonoreerd voor het opstellen van een nota parkeerbeleid. De werkzaamheden zijn ondertussen gestart. Het rapport wordt in 2025 opgeleverd. Om die reden schuiven wij € 15.000 door naar 2025.

Momenteel wordt uitvoering gegeven aan het opstellen van een Europese aanbesteding voor het contracteren van een ecologisch bureau dat gebiedsgericht onderzoek uitvoert naar beschermde soorten en vervolgens een soortenmanagementplan opstelt, waarin beschreven staat hoe de opdrachtgever deze soorten moet beschermen bij aanpassingen in de leefomgeving. De aanvang van de werkzaamheden staat gepland in het eerste kwartaal 2025. Een eenmalig voordeel in 2024 van € 300.000 en een eenmalig nadeel in 2025 van € 300.000.

In het uitvoeringsprogramma Duurzaamheid 2023-2025 zijn voor 2024 projecten opgenomen. Hier zijn wij bij een aantal een langere looptijd of vertraging. Om die reden schuiven wij € 147.000 door naar 2025. Het gaat o.a. om:
*project Wijk van de toekomst Angerlo. Vanwege het op dit moment ontbreken van voldoende goede mogelijkheden om Angerlo via collectieve voorzieningen aardgasvrij te maken stellen we de volgende fase uit. Het Rijk werkt aan betere ondersteuning van gemeenten. De verwachting is dat in 2025 de mogelijkheden voor het starten van een vervolgfase verbeteren;
*subsidie groene daken. Vanwege het bestuurlijk proces kan de subsidieregeling pas in het eerste kwartaal 2025 gepubliceerd worden;
*ondersteuning initiatieven samenleving. De subsidieregeling wordt in het vierde kwartaal 2024 aan de raad gepresenteerd;
*laadinfrastructuur elektrisch laden voertuigen. Vanuit de concessie Publieke Laadinfrastructuur is het niet mogelijk om laadpalen te plaatsen op semi openbaar terrein.
Het betreft een budgettair neutrale wijziging aangezien de dekking verloopt via de bestemmingsreserve duurzaamheid.

De discussie rondom de landelijke ontwikkelingen van het warmtenet (consequenties van de nieuwe wet- en regelgeving) en de besluitvorming van de private warmtebedrijven duurt langer dan voorzien. Daarom wordt voorgesteld om € 175.000 door te schuiven naar 2025. Hiervan wordt € 65.000 gedekt uit de bestemmingsreserve duurzaamheid. Een eenmalig voordeel in 2024 van € 110.000, een eenmalig nadeel in 2025 van € 110.000.

Per 01-10-2024 koopt de gemeente Zevenaar de brandweergarage terug van VGGM. Dit is bij de verkoop in 2013 contractueel overeen gekomen. De overnameprijs is vooraf bepaald op basis van de boekwaarde. In deze mutatie stelt uw raad tevens het investeringsbedag van € 303.000 beschikbaar. De bijdrage aan VGGM is € 20.000 per jaar lager en met dit vrijgekomen budget dekken we jaarlijks de afschrijvingslasten en exploitatielasten. Het betreft een budgettair neutrale wijziging.

Voor de gemeentelijke taak met betrekking tot de kinderopvangtoeslagenproblematiek worden kosten gemaakt. Wij verwachten een bedrag van € 325.000 uit te geven. Deze begrotingswijziging is budgettair neutraal omdat de uitgaven door het Rijk via een specifieke uitkering worden vergoed.

Het kids-klompenpad Giesbeek ronden wij naar verwachting in 2025 af. Om die reden schuiven wij € 19.000 door naar 2025. Dekking komt uit provinciale subsidie. Dus per saldo een budgettair neutrale wijziging.

Op basis van de ontwikkelingen informeren wij u over de stijgende gas- en dalende elektriciteitskosten. Op basis van deze gegevens hebben wij de gaskosten in 2024 verhoogd met € 49.000 en in 2025 met 63.000. De elektriciteitskosten hebben wij in 2024 met € 137.000  en in 2025 met € 3.000 verlaagd. Doordat de mutatie op de elektriciteitskosten deels betrekking heeft op riolering (in 2024
€ 37.000 en in 2025 € 7.000), verrekenen wij dit deel binnen de reserve riolering. Het resterende bedrag in 2024 (€ 50.000) en in 2025 (€ 68.000) komt ten laste van het begrotingsresultaat. Het gaat om een programma overstijgende wijziging.

Jaarlijks worden de afschrijvingslasten geactualiseerd. Dit werkt door in diverse programma's.

Bij de jaarrekening 2023 is een bestemmingsreserve gecreëerd m.b.t. extra kosten in het kader van de opvang en inburgering van vluchtelingen. Zowel in 2024 als 2025 zetten wij in op extra taallessen, aanpassing van woningen voor grote gezinnen, het beter benutten van de bestaande woningvoorraad en de ondersteuning van dorpsinitiatieven. De exacte verdeling over 2024 en 2025 is nog lastig aan te geven. Wij verwachten in 2024 € 130.000 en in 2025 € 100.000 uit te geven.
Deze kosten worden ten laste gebracht van de daarvoor bestemde reserve.

We hebben de budgetten afval nagelopen en een aantal bijgesteld. We verwachten bijvoorbeeld voor 2024 een vergoeding (€ 42.000) voor het leeghalen van de prullenbakken. Voor 2025 zijn deze inkomsten nog onzeker en daarom niet structureel begroot. Daarnaast verwachten we voor afvalinzameling-beleid lagere lasten (€ 20.000) omdat in plaats van een beleidsplan de nadere uitwerking van beleidsregels volstaat. Voor -restafval verwachten we hogere lasten (€ 25.000) in verband met indexering tarief en afvalstoffenbelasting. Totaal een verhoging van € 9,00 per ton ten opzichte van 2023. Voor -PMD zijn structureel lagere lasten (€ 25.000 en vanaf 2025 € 16.000) geraamd als gevolg van een nieuwe leverancier met betere afspraken ten aanzien van de inkoopprijzen. Voor papier en karton krijgen we een hogere verwerkingsvergoeding (€ 30.000) als gevolg van het oplopen van de tonnageprijs voor oud papier. Per saldo een voordeel van € 92.000 in 2024 welke wij storten in de reserve afval. Vanaf 2025 een structureel voordeel van € 16.000 welke wij verrekenen met de afvalstoffenheffing. Dit betreft een budgettair neutrale wijziging en is programma overstijgend.  

Het vervangen van hardware van de vaste en mobiele werkplekken gaat volgens een vooraf gedefinieerde levenscyclus. In 2024 is aanvankelijk € 267.000 gepland. Echter als gevolg van de instroom van nieuwe medewerkers verwachten we in 2024 ± € 40.000 extra benodigd te hebben. Het gaat om de aanschaf van laptops en smartphones. Dit leidt tot een overschrijding van € 40.000 op de investering. De verhoogde afschrijvingslasten zijn € 10.000 per jaar. Wij stellen daarbij voor om net als bij de bestaande investering deze afschrijvingslasten te dekken uit de daarvoor bestemde reserve. Hiervoor voegen wij eenmalig in 2024 een bedrag van € 40.000 toe aan deze bestemmingsreserve.

In 2022 is de bestemmingsreserve 'Tijdelijk Noodfonds' gecreëerd om ondersteuning te bieden vanwege de gestegen energiekosten. In de raadvergadering van 29 november 2023 is unaniem een motie aanvaard die ertoe strekt het fonds ook in 2024 van kracht te laten zijn. Het fonds is voortgezet als tijdelijk energiefonds en is van kracht over de periode 1 juli 2023 tot 1 juli 2024. In deze voortgangsrapportage worden de kosten van het 1e halfjaar opgenomen. Deze kosten (totaal € 625.000 voor uitkeringen aan personen, instellingen en verenigingen en uitvoering) worden ten laste gebracht van de daarvoor bestemde reserve.

Bij het taakveld riolering wordt als gevolg van het niet ingevuld krijgen van vacatures gebruik gemaakt van inhuur. De kosten van inhuur liggen door de krapte op de arbeidsmarkt aanzienlijk hoger dan aan budget beschikbaar is. Om de vereiste werkzaamheden voor riolering uit te kunnen voeren is extra inhuurbudget nodig bij team Beheer Fysieke Leefomgeving (BFL). We maken hiervoor gebruik van de reserve riolering. Deze ramen we af, zodat we het inhuurbudget van de afdeling BFL kunnen verhogen. Het gaat om een budgettair neutrale wijziging.

Voor een succesvolle uitvoering van het project "strategiebepaling voor een gezonde toekomst" hebben wij ondersteuning ingezet van een onafhankelijk adviesbureau. In de raadsvergadering van 28 februari 2024 heeft u hiervoor € 75.000 beschikbaar gesteld. De helft van dit budget is in 2024 besteed, de andere helft schuiven wij door naar 2025 en zetten wij in ten behoeve van het proces om de begrotingsjaren 2026-2028 reëel en structureel sluitend te maken. Dit bedrag wordt onttrokken uit de algemene reserve en verloopt hiermee budgetneutraal.

In het uitvoeringsprogramma Duurzaamheid 2023-2025 zijn voor 2024 projecten opgenomen. Hier zijn wij bij een aantal een langere looptijd of vertraging. Om die reden schuiven wij € 147.000 door naar 2025. Het gaat o.a. om:
*project Wijk van de toekomst Angerlo. Vanwege het op dit moment ontbreken van voldoende goede mogelijkheden om Angerlo via collectieve voorzieningen aardgasvrij te maken stellen we de volgende fase uit. Het Rijk werkt aan betere ondersteuning van gemeenten. De verwachting is dat in 2025 de mogelijkheden voor het starten van een vervolgfase verbeteren;
*subsidie groene daken. Vanwege het bestuurlijk proces kan de subsidieregeling pas in het eerste kwartaal 2025 gepubliceerd worden;
*ondersteuning initiatieven samenleving. De subsidieregeling wordt in het vierde kwartaal 2024 aan de raad gepresenteerd;
*laadinfrastructuur elektrisch laden voertuigen. Vanuit de concessie Publieke Laadinfrastructuur is het niet mogelijk om laadpalen te plaatsen op semi openbaar terrein.
Het betreft een budgettair neutrale wijziging aangezien de dekking verloopt via de bestemmingsreserve duurzaamheid.

De discussie rondom de landelijke ontwikkelingen van het warmtenet (consequenties van de nieuwe wet- en regelgeving) en de besluitvorming van de private warmtebedrijven duurt langer dan voorzien. Daarom wordt voorgesteld om € 175.000 door te schuiven naar 2025. Hiervan wordt € 65.000 gedekt uit de bestemmingsreserve duurzaamheid. Een eenmalig voordeel in 2024 van € 110.000, een eenmalig nadeel in 2025 van € 110.000.