Programma's

6. Sociaal domein

6. Sociaal domein

Algemeen

Omschrijving

Dit programma gaat over de beleidsvelden maatschappelijke ontwikkeling, jeugd, arbeidsparticipatie, leefbaarheid en wijkgericht werken, vrijwilligers- en mantelzorgbeleid. Samen vormen deze beleidsvelden het sociaal domein. Voor het realiseren van de opgaven in het sociaal domein nemen we ook onderdelen uit de beleidsvelden sport, cultuur, veiligheid, ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, gezondheid en onderwijs mee die bij andere programma's zijn ondergebracht.
Op 26 juni 2024 is de visie en integrale nota sociaal domein 2024-2040 vastgesteld. Dit document is gemaakt samen met input van onze inwoners, maatschappelijke partners, collega’s, participatieraad, het college en gemeenteraad.
In de visie sociaal domein 2020 – 2023 lag de nadruk op financiële beheersbaarheid en haalbaarheid. Er was minder aandacht voor onder andere sociale verbinding, de invloed van leefstijl en het benutten van gemeenschapskracht. Nu willen we meer bouwen en ontwikkelen, met aandacht voor bestaanszekerheid en gelijke kansen voor iedereen. We gaan samen aan de slag met de huidige opgaven en vraagstukken in het sociaal domein, vanuit een andere houding. Daarbij houden we de drie kernwaarden van de gemeente Zevenaar voor ogen: samenwerking, resultaatgerichtheid en klantgerichtheid.

Onze visie:
“In de gemeente Zevenaar staan het sociale netwerk, gezondheid en leefbaarheid centraal. We werken aan de mogelijkheden voor iedereen om een eigen, zelfstandig en betekenisvol leven te leiden. Dit vanuit een stabiele (financiële) basis en gelijke kansen voor iedereen. In een prettige en gezonde leefomgeving. Met en voor elkaar. Zo maken we Zevenaar een nog fijnere plek om te wonen, werken en leven!”

Deze visie en integrale nota:
geven aan wat voor gemeente we willen zijn;
geven richting aan beleid en uitvoering binnen het sociaal domein;
sluiten aan op de woonzorgvisie, omgevingsvisie en onze visie op de dienstverlening.

Om het beleid en de uitvoering vorm te geven, hebben we zes bouwstenen beschreven. Dit zijn:
1. bestaanszekerheid;
2. sociale basis;
3. leefbaarheid;
4. gezondere leefstijl;
5. kansrijk en veilig opgroeien;
6. veerkrachtig ouder worden.

De concrete vertaling van alle doelen, keuzes en uitdagingen in de bouwstenen uiten zich in uitvoeringsplannen per bouwsteen. Bij de uitwerking houden we rekening met de volgende uitgangspunten:

  • iedereen doet ertoe en is van waarde (inclusie);
  • de mens staat centraal (positieve gezondheid);
  • voorkomen is beter dan genezen (preventie);
  • niet ieder probleem vraagt om een professional voor de oplossing (normaliseren);
  • de kosten gaan soms voor de baten uit (investeren);
  • we maken het mogelijk houding (we denken in oplossingen).

Ontwikkelingen

Ontwikkelingen jeugd
Landelijk is de hervormingsagenda Jeugd vastgesteld en deze wordt deels regionaal en deels lokaal opgepakt.
De Visie Sociaal Domein 2024-2040 is in mei 2024 vastgesteld door de gemeenteraad. Er wordt nu een start gemaakt met de lokale uitvoeringsplannen op de verschillende bouwstenen uit de Visie Sociaal Domein. Een van de uitvoeringsplannen is Veilig en Gezond opgroeien met specifieke aandacht voor de jeugd in Zevenaar. Integraal samenwerken is hierbij een belangrijke focus. We werken aan een brede kijk en integrale aanpak bij de ondersteuningsvragen in het sociaal domein. Er zijn nu diverse preventieve voorzieningen voor de jeugd en hun ouders, we onderzoeken of deze behouden moeten blijven en of uitbreiding gewenst is.

Jongeren op straat
Op bepaalde plekken in de gemeente wordt met enige regelmaat overlast ervaren door jongeren die op straat rondhangen. We zetten straatcoaches in om deze jongeren te bereiken, aan te spreken en bij te sturen in hun gedrag. De straatcoaches maken makkelijk contact met jongeren op straat, en leggen zoveel mogelijk ook de verbinding tussen de jongeren en hun omgeving. Ze gaan uit van een positieve benadering en verwijzen jongeren door naar alternatieve vormen van vrijetijdsbesteding, zoals school, werk en sport. Op het Gelders Eiland kunnen jongeren twee keer per week terecht bij de inloop in het jongerencentrum in Lobith. Daar sluit ook regelmatig een preventieadviseur van Iriszorg aan om laagdrempelig met de jongeren te spreken over de consequenties van alcohol- en drugsgebruik.

Maatschappelijke ontwikkeling
We maken inzichtelijk welke impact de voor 2024 doorgevoerde bezuinigingen op de voorliggende voorzieningen (maatschappelijk werk en welzijn) hebben voor de dienstverlening en mogelijkheden van preventie, in relatie tot zwaardere vormen van ondersteuning en hulpverlening. Dit wordt zo nodig gevolgd door een of meerdere voorstellen. Een en ander in samenhang met de vastgestelde Visie Sociaal Domein.
We geven uitvoering aan het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), via een specifieke uitkering van het Rijk. Hierbij wordt vanuit het principe van integraal beleid gewerkt aan gezonde leefstijl, sterke sociale basis en deskundigheidsbevordering.
Op regionaal niveau nemen we actief deel aan de ontwikkelingen in het kader van het Integraal Zorg Akkoord (IZA), waarbij intensivering van de relatie tussen de medische en gemeentelijke (zorg)wereld aan de orde is. Middels enkele pilotprojecten wordt gewerkt aan de beweging van zorg naar preventie. Op regionaal (Gelderland Midden) en subregionaal (de Liemers) niveau zijn we hierin actief.

Participatiewet in Balans
De Participatiewet wordt de komende jaren herzien omdat deze als complex werd ervaren, onvoldoende uitgaat van vertrouwen en niet in alle opzichten de gestelde doelen bereikt. Het ministerie van SZW stelde een programmaplan op, bestaande uit drie zogenaamde ‘sporen’, waarmee de Participatiewet weer in ‘balans’ wordt gebracht. Deze wetswijziging, die naar verwachting vanaf 1 januari 2025 van kracht gaat, vraagt de nodige aanpassingen in de gemeentelijke uitvoeringspraktijk.
Het wetsvoorstel bestaat uit ruim twintig verschillende maatregelen die op korte en middellange termijn te realiseren zijn. Met de voorgestelde wijzigingen van de Participatiewet geeft de regering invulling aan het zogenoemde spoor 1 van het bredere programma ‘Participatiewet in balans’. Overkoepelend wil de regering met dit voorstel in de uitvoering van de Participatiewet de mens meer centraal stellen en van vertrouwen uitgaan. Ook vereenvoudiging van regelgeving is een belangrijk aandachtspunt.
Spoor 1; Maatregelen op korte termijn.
Spoor 2; Fundamentele herziening van de Participatiewet.
Spoor 3; Vakmanschap
Als Zevenaar geven we al invulling aan een aantal voorgestelde maatregelen op korte termijn, bijvoorbeeld door de 4 weken zoektermijn voor jongeren alleen te implementeren op het moment dat uit onderzoek blijkt dat een jongere in staat is om zelfstandig werk te zoeken of door de verkorte aanvraagprocedure aan te bieden aan inwoners die her-instromen na een periode van werk. Ook op spoor 2 en 3 loopt Zevenaar vooruit op de wet, door te investeren in scholing van de klantmanagers en hen deel te laten nemen aan het kwaliteitsregister (KRSD) en lidmaatschap van de beroepsvereniging.

BUIG-tekort
We hebben geconstateerd dat de BUIG-uitgaven in 2024 hoger liggen dan het budget dat het Rijk hiervoor aan ons door middel van het BUIG-budget heeft toegekend. Uit onderzoek van Significant blijkt dat dit onder meer te maken heeft met het feit dat de verdeelsystematiek van de BUIG niet aansluit bij de bevolkingssamenstelling van de gemeente Zevenaar. Daarnaast blijkt dat het macrobudget in de nader voorlopige beschikking stukken lager uitvalt dan de voorlopige beschikking voorspelde. Naar verwachting zullen we voor 2024 een Vangnetuitkering aan moeten vragen. Om het BUIG-tekort zo veel mogelijk te beperken, zijn er verschillende maatregelen geformuleerd die in de komende maanden geïmplementeerd zullen worden, onder andere:
- Terug naar de kerntaak; meer accent op direct aan het werk;
- Verhoging van de inzet van LKS;
- verhoging van het instrument Handhaving.

Re-integratieverordening
De raad heeft in september van 2024 besloten over het al dan niet instemmen met de re-integratieverordening Participatiewet 2024.

Materieel werkgeverschap Wgsw
In 2020 is de dienstverlening én het gekozen construct met een scheiding tussen het formeel werkgeverschap (MGR) en materieel werkgeverschap (Scalabor) voor de eerste keer geëvalueerd. De afspraken tussen Scalabor, gemeenten en de MGR zijn, na een verkennend onderzoek met ingang van 2022 gecontinueerd voor de periode 2022 – 2025 (met een opzegtermijn van twaalf maanden). Eind 2024 moet derhalve iedere individuele gemeente een besluit genomen hebben over de voortzetting van de afspraken en de voorwaarden die daarvoor gelden.

Maatschappelijke ondersteuning
De ontwikkelingen in het sociaal domein en ook specifiek over de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 staan niet stil. Ook heeft u met het vaststellen van de visie en integrale nota sociaal domein 2024-2040 een nieuwe stip op de sociaal domein horizon gezet. Tot slot is, met het oog op een gezonde (financiële) toekomst van de gemeente, ook een kostenreductie voor de uitvoering van de Wmo 2015 nodig. Om deze redenen wordt het beleid maatschappelijke ondersteuning geactualiseerd.
We werken in het kader van de Wmo 2015 regionaal en lokaal aan de transformatie van beschermd wonen naar beschermd thuis. Het lokale uitvoeringsplan, dat bedoeld is om de lokale infrastructuur voor kwetsbare inwoners te versterken wordt afgestemd met de uitvoeringsplannen sociaal domein, het uitvoeringsplan woonzorgvisie en de kadernota 2025. Om ervoor te zorgen dat kwetsbare inwoners beschermd thuis kunnen wonen hebben we ook geïnvesteerd in samenwerking met onze maatschappelijke partners. Zo zijn we aangesloten bij het project Wachtlijsten GGZ de Liemers. Hierin werken GGNet, gemeenten, 1e lijnszorg en welzijn samen aan oplossingen voor de grote wachtlijsten in de GGZ. Door een betere samenwerking, slimmere toewijzing en meer kennis van elkaars aanbod kunnen inwoners eerder de hulp krijgen die ze nodig hebben. Met dit project voldoen we ook aan de voorwaarden voor een Mentaal Gezondheidscentrum die we vanuit het Integraal Zorgakkoord (IZA) op moeten zetten. Als Liemerse gemeenten zijn we daarmee in de regio koploper. Inwoners met psychische kwetsbaarheid, waaronder ook de doelgroep die beschermd thuis komt te wonen, zijn vaak eenzaam omdat zij weinig aansluiting vinden in de maatschappij. We zijn daarom aan het onderzoeken of er in onze gemeente een herstelacademie kan komen. Hier kunnen inwoners met een psychische kwetsbaarheid elkaar ondersteunen, herstellen en zo mogelijk weer mee doen in de maatschappij. Tot slot kijken we of we de huidige groepsbegeleiding (dagbesteding) meer in open locaties kunnen onderbrengen en ook toegankelijk kunnen maken voor mensen met een psychische kwetsbaarheid.
Met betrekking tot kwetsbare inwoners zetten we in op het terugdringen van verward- en/of onbegrepen gedrag. Zie hiervoor onder programma 1 Veiligheid, resultaat 1.1.2.
In het kader van eenzaamheid zijn we welzijn op recept aan het opstarten. Welzijn op recept is een activerende interventie om weer kleur aan het leven toe te voegen. Huisartsen zien regelmatig patiënten met psychosociale klachten waarbij eenzaamheid en sociaal isolement een onderliggend probleem zijn. Met welzijn op recept schrijft de huisarts bij deze patiënten een ‘recept’ uit voor de welzijnscoach. Een welzijnscoach gaat samen met de inwoner in gesprek over de onderliggende problematiek en koppelt deze aan een passende activiteit. Een voorbeeld van zo’n activiteit is vrijwilligerswerk waardoor de inwoner weer onder de mensen is. De verwachting is dat in Q4 de eerste welzijn op recepten worden uitgeschreven.
Rondom suïcidepreventie zijn we aan het onderzoeken wat we hierin als gemeente kunnen betekenen. Nog onduidelijk is of hiervoor ook middelen vanuit het rijk beschikbaar komen. De VNG doet hier namens de gemeenten onderzoek naar.

ZevenaarDoet
In Q2 van 2024 heeft de tweede ronde van Zevenaar Doet plaatsgevonden en het programma blijkt een groot succes. Dankzij de brede betrokkenheid van inwoners zijn er wederom veel waardevolle initiatieven gerealiseerd. De positieve impact op de gemeenschap is duidelijk zichtbaar en het draagvlak onder deelnemers voor toekomstige rondes groeit. Meer informatie hierover wordt in Q4 2024 gedeeld in een raadsinformatiebrief.

Dorpenvisie(s)
Veel dorpen in de gemeente Zevenaar zijn actief bezig met het ontwikkelen van hun dorpsvisies. Deze visies worden door en voor de inwoners opgesteld, met de dorpsraden als kartrekker met een representatief participatietraject. Sommige dorpen hebben hun visie al ver gevorderd, terwijl anderen nog volop in ontwikkeling zijn. Deze visies bieden waardevolle inzichten in de wensen, kansen en behoeften van onze inwoners en zijn van groot belang voor de toekomstplanning van onze gemeente.

Opvang Oekraïne
De taakstelling voor de opvang van de ontheemden uit Oekraïne is verhoogd. De gemeente zoekt voortdurend naar mogelijkheden om de bestaande opvanglocaties te verlengen en nieuwe locaties te openen. In 2024 wordt een locatie verlengd, twee nieuwe locaties geopend en een locatie gesloten in verband met sloop. De bijdrage van het Rijk voor de opvang is per 1 januari 2024 verlaagd naar € 61 per plek per dag. Het Rijk heeft toegezegd dat eventuele tekorten gecompenseerd worden. Ook is er sprake van een aantal wetswijzigingen: met ingang van 1 juli 2024 moeten werkende Oekraïners een eigen bijdrage van € 105 per maand voor de betaling van gas, water en licht betalen. Per gezin of leefeenheid kan dit maximaal voor € 210 per maand gedaan worden. Voor de uitvoering van deze Eigen Bijdrage regeling heeft de gemeente aan de RSD de Liemers gevraagd om dit voor haar uit te voeren. De uitvoeringskosten van deze regeling worden verrekend met de opbrengsten en aan het ministerie overgemaakt. Ook is (of wordt) de Tijdelijke wet Oekraïne gewijzigd. De verantwoordelijkheid voor de opvang ligt niet langer bij de burgemeester maar bij het college. De opvang van de Oekraïners  geeft een (toenemende) druk op bijvoorbeeld het onderwijs, zorg, leerlingenvervoer en begeleiding  bij mentale problemen als gevolg van de oorlog of het ontbreken van perspectief op terugkeer naar het eigen land. We investeren in de mensen door het aanbieden van taallessen en het begeleiden naar passende vormen van werk.  

Asielopvang en huisvesting statushouders
Door de aanhoudende druk op de asielopvang en de spreidingswet werken we aan de uitbreiding van de opvanglocatie voor nareizigers aan de Hunneveldweg. Dit doen we tot het moment dat het Kabinet besluit om de opvang te beperken of te wijzigen en deze wijzigingen verankerd heeft in gewijzigd beleid of wetgeving. Samen met het COA gaan we met de omwonenden in gesprek over extra initiatieven rondom de opvanglocatie.
De druk op de woningmarkt blijft hoog en dit heeft gevolgen voor de huisvesting van statushouders, door het tekort aan sociale huurwoningen. Er wordt gewerkt aan een beleidskader 'beter benutten bestaande woonvoorraad'. Samen met de woningcorporaties gaan we initiatieven inzetten (zoals deelwonen) binnen dit kader voor de huisvesting van de statushouders. De planning hiervan staat nog niet vast. In het derde kwartaal wordt er een tweede gezin hervestigers gehuisvest in Zevenaar binnen de pilot van Vluchtelingenwerk. In het vierde kwartaal evalueren we dit.
Samen met de woningcorporaties werken we aan een training woonvaardigheden voor statushouders die zich nieuw vestigen in Zevenaar.

Inburgering
De Z- en B1-leerroutes kopen we regionaal opnieuw in per 1 januari 2025. We zetten in op kwaliteitsverbetering binnen de leerroutes, maar ook daarbuiten. We werken samen met GGNet en andere netwerkpartners rondom complexe casuïstiek en zetten een aanbod rondom mentale weerbaarheid op voor statushouders. Zo zorgen we dat mensen snel aan de slag gaan en voorkomen we (langdurige) afhankelijkheid van een uitkering. Ook zetten we in op een aanvullend aanbod voor laagopgeleide jongeren bij het Rijn IJssel en bieden we maatwerk binnen inburgering.

Kindertoeslagenaffaire
Er worden beleidsregels opgesteld om kaders te bieden voor het uitvoeren van de brede ondersteuning voor de gedupeerden, zodat we passende hulp kunnen bieden die recht doet aan de situatie van de gedupeerde(n).

Preventie discriminatie
Via de meicirculaire heeft de gemeente aanvullende middelen ontvangen voor de preventie van discriminatie. Deze middelen worden in 2024 ingezet voor een campagne rondom bewustwording van discriminatie en het vergroten van de bekendheid van discriminatie.nl.

Beleidskaders

  • Notitie participatie, een kijk op de samenwerking tussen inwoners en gemeente 2018
  • Convenant Schoolveiligheid (Financiële en inhoudelijke onderlegger: Samenwerkingsagenda Veilig en Zorgzaam Schoolklimaat)
  • Radar-rapport behorende bij raadsvoorstel 'Toekomst uitvoering participatiewet' (vastgesteld: raad Rijnwaarden 27-6-2017 en raad Zevenaar 6-7-2017)
  • Agenda werk en economie (april 2018)
  • Bestuurlijke opdracht RSD 2024-2026
  • Re-integratieverordening 2017
  • Visie en integrale nota sociaal domein 2024-2040 (2024)
  • Beleidsnota Armoede en Schuldhulpverlening (2019)
  • Onderwijskansenbeleid 2020- 2023
  • Uitvoeringsagenda Onderwijskansenbeleid 2020-2023
  • Verordening maatschappelijke ondersteuning Zevenaar 2023.
  • Beleidsregels en Nadere regels Wmo 2023.
  • Kadernota Samen aan Zet 2022 en verder (transformatie beschermd wonen naar beschermd thuis).
  • Verordening jeugdhulp 2023 inclusief beleidsregels en nadere regels

Lasten, baten en saldo

bedragen x € 1.000

83.225

48,6%

20.109

12,1%

Deze pagina is gebouwd op 11/01/2024 08:28:45 met de export van 11/01/2024 08:19:12