Wat doen we?

Er zijn in de afgelopen periode al de nodige AED’s geplaatst in wijken en dorpen. We beoordelen in de komende periode of er nog aanvulling gewenst is en hoe we het beheer borgen. We onderzoeken een subsidieregeling, met name voor opleidingen. Crowdfunding en andere vormen van financiering willen we aanmoedigen.

Op 23 april 2024 heeft het college besloten de subsidieregeling Sport, Cultuur en Welzijn 2024 aan te passen. Er is een waarderingssubsidie toegekend aan Stichting Liemers Hartveilig voor het creëren van een dekkend AED-netwerk in wijk Zevenaar (m.u.v. Groot Holthuizen). De subsidieregeling voor de overige wijken blijft ongewijzigd. Ook heeft de gemeente een opdracht verstrekt aan stichting Liemers Hartveilig om namens de gemeente een AED-vlekkenplan te beheren, dit voor alle wijken in Zevenaar.

Met de VGGM blijven we in overleg om de aanrijdtijden van ambulance spoedritten te verbeteren in een aantal kernen. Daarbij houden we rekening met ontwikkelingen in de ambulancezorg, infrastructurele werken en positionering van de ambulanceposten in de regio.

De raad(scommissie) is geïnformeerd over de aanrijdtijden en de context daaromheen. We houden continu vinger aan de pols.

Ook al in de fase voor de geboorte van een kind ondersteunen we kwetsbare (aanstaande) ouders. Hierbij sluiten we sinds 2020 aan bij het landelijke project Kansrijke Start voor alle kinderen. Binnen dit kader bieden we de doelgroep laagdrempelige ondersteuning thuis met initiatieven als Voorzorg en Nazorg voor kwetsbare (aanstaande) ouders en Sterk Ouderschap voor ouders die vragen om een steuntje in de rug. We willen dit aanbod uitbreiden met o.a. groepsbijeenkomsten voor aanstaande jonge ouders. Dit is wat de doelgroep zelf als wens heeft aangegeven. De inzet kan een preventieve werking hebben op de lange termijn.

In het tweede kwartaal 2024 zijn wekelijkse inloopbijeenkomsten voor aanstaande ouders en jonge ouders gestart in Zevenaar. Stichting Humanitas coördineert deze activiteit en werkt hierbij samen met onder andere Kunstwerk! (de Bibliotheek) en de GGD (consultatiebureau). Vrijwilligers uit onze gemeente helpen de (aanstaande) ouders tijdens de bijeenkomsten. Er is veel belangstelling uit de doelgroep voor dit initiatief. Verder zijn er netwerkbijeenkomsten. Deze groepsbijeenkomsten zijn onderdeel van het lokale plan Kansrijke Start eerste 1000 dagen. Verder hebben we een ontmoeting Kansrijke Start voor betrokken organisaties in Zevenaar georganiseerd. Dit heeft onder andere als resultaat opgeleverd dat organisaties meer kennis hebben van de sociale kaart. Bijvoorbeeld aanbod voor hulp aan (aanstaande) ouders met jonge kind met armoedeproblematiek. Zo kunnen organisaties ouders sneller in contact brengen met passende hulp.

Ziekenhuis Rijnstate Zevenaar blijft behouden voor Zevenaar en omgeving. Met handhaving van het huidige aanbod van zorg onderzoeken we mogelijkheden voor toevoeging van versterkende (specialistische) functies voor gezondheidszorg op deze locatie, bijvoorbeeld geriatrische voorzieningen.

Geen bijzonderheden.

Samen met onze inwoners en bedrijven staan we voor de opgave energietransitie. Dat willen we bereiken door ons in te zetten op het besparen van het energieverbruik en op een overstap van fossiele brandstoffen naar duurzame vormen van energie. Wij geven ruimte aan initiatieven uit de samenleving, die een bijdrage leveren aan de energietransitie. We willen in dialoog met inwoners en andere betrokkenen samen een koers uit stippelen hoe Zevenaar in 2050 CO2 neutraal is. Samen met onze inwoners gaan we op zoek naar de beste alternatieve energiebronnen voor Zevenaar en op welke locaties deze het best gerealiseerd kunnen worden. Via het energieloket, energiecoaches en campagnes als Kids groen en duurzaam, energiebesparing woningvoorraad en door middel van informatievoorziening aan bedrijven (samen met de ODRA) zorgen we voor de nodige bewustwording en gedragsverandering.

Dialoog met de samenleving
De start van het project dialoog met de samenleving is iets vertraagd doordat de opdracht later dan gepland is verleend. De eerste uitkomsten van de straatgesprekken worden na de zomer 2024 verwacht. De verdere uitvoering zal ook in 2025 plaatsvinden.

Aanpak energiecoaches
Sinds 1 juli 2024 zijn wij een nieuwe samenwerking aangegaan met Liemers Kunstwerk! met betrekking tot de Aanpak Energiecoaches. Een onderdeel van deze samenwerking is dat Liemers Kunstwerk! fysieke ondersteuningsloketten inricht in de vier bibliotheken in gemeente Zevenaar. Inwoners die bijvoorbeeld niet digitaal vaardig zijn, kunnen hier geholpen worden met het verkrijgen van informatie die nu alleen online beschikbaar is of het invullen van de digitale Huisscan op het energieloket van gemeente Zevenaar.

De CO2-Prestatieladder zetten we in om als organisatie op de onderdelen energie inkoop, mobiliteit en eigen vastgoed (gemeentehuis, Turmac Cultuurfabriek en de gemeentewerf) 100% CO2-neutraal zijn.

In vervolg op het vastgestelde Klimaatplan ‘op weg naar een klimaatneutrale organisatie’ (vastgesteld november 2023 door het college van B&W) is in juli gestart met het opstellen van een uitvoeringsprogramma Klimaatneutrale Organisatie, het ontwikkelen van een klimaatmonitor en een duurzaamheidsrapportage. In het uitvoeringsprogramma geven wij een nadere uitwerking aan de doelstellingen uit het Klimaatplan op gebied van CO2- en energiereductie en circulariteit'. Het doel van het uitvoeringsprogramma is het bieden van handelingsperspectief aan de eigen organisatie: welke acties en maatregelen moeten getroffen worden voor het behalen van de vastgestelde doelstellingen. Volgens de huidige planning wordt het uitvoeringsprogramma eind 2024 afgerond en vervolgens op bestuurlijke route gebracht.

Via de Groene Metropoolregio dragen wij bij aan de totstandkoming van een Regionale Energie Strategie (RES). Het RES moet de energietransitie, het overschakelen van fossiele energie naar duurzame energie, mogelijk maken.
Dit gebeurt bijvoorbeeld via zonnevelden, windturbines of warmte uit de bodem. De gezamenlijke ambitie en de zoekgebieden voor duurzame opwek zijn in het RES 1.0 besluit vastgelegd. Verder is de basis gelegd voor de Regionale Structuur Warmte.
Naast duurzaamheid is ook het ruimtelijk aspect van belang. De regio werkt onder andere via een plan Milieueffectrapportage (MER) aan de onderbouwing van de keuzes, die in de RES 2.0 moeten worden gemaakt.

Het uitvoeringsplan (UVP) Regionale Energiestrategie (RES) Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen is geactualiseerd. Hierin is afgesproken hoe we de komende jaren gaan samenwerken, hoe we komen tot uitvoering van de RES 1.0 en op welk niveau (lokaal, bovenlokaal, regionaal of bovenregionaal).

De energierekening wordt voor iedereen hoger, de noodzaak en urgentie van de energie- en warmtetransitie is en wordt belangrijker. Daarom moet iedereen mee kunnen doen. We maken slim gebruik van landelijke regelingen en subsidietrajecten. Kennis en kunde worden zoveel mogelijk gedeeld via bestaande platforms/kanalen (zoals het energieloket en energiecoaches). Deelname aan landelijke subsidieregelingen biedt de mogelijkheid van subsidie voor kleine energiebesparende maatregelen. Die deelname zetten wij voort. Ook onze eigen subsidieregeling voor toekomstbestendig wonen blijven we inzetten voor het stimuleren van energiebesparende maatregelen.

Op 27 februari 2024 heeft het college van B&W ingestemd met het Isolatieprogramma Zevenaar. In dit programma is vastgelegd hoe wij eigenaar-bewoners in de gemeente Zevenaar van grondgebonden woningen met een energielabel D, E, F en G of met twee of meer slecht geïsoleerde bouwdelen gaan helpen bij het isoleren van hun woning. In juni 2024 is gestart met het opstellen van een Europese aanbesteding voor een uitvoeringspartij die namens de gemeente Zevenaar uitvoering geeft aan het programma: de lokale aanpak isolatie gemeente Zevenaar. Volgens de huidige planning start de implementatie in Q4 2024 en loopt deze door tot en met 2028 of uiterlijk 2030, afhankelijk van het tijdstip waarop de doelstellingen behaald zijn.

Voordat bepaalde isolatiemaatregelen getroffen kunnen worden is het wettelijk vereist om ecologisch onderzoek uit te laten voeren. Daarom geven wij momenteel ook uitvoering aan het opstellen van een Europese aanbesteding voor het contracteren van een ecologisch bureau dat gebiedsgericht onderzoek dient uit te voeren naar beschermde soorten en daaropvolgend een soortenmanagementplan dient op te stellen. In het soortenmanagementplan worden de populaties en leefgebieden van beschermde soorten binnen de gemeente in kaart gebracht en worden de maatregelen beschreven om deze soorten te beschermen en te stimuleren. Volgens de huidige planning start de implementatie in Q1 2025.

Daarnaast continueren we onze stimuleringslening Toekomstbestendig Wonen, de inzet van het digitale energieloket en de inzet van energiecoaches.

Via een laadvisie willen we aangeven hoe Zevenaar een bijdrage kan leveren aan de totstandkoming van een landelijk dekkend netwerk laadpalen. Wij sluiten daarbij aan op de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL), opgesteld door provincie, gemeenten, marktpartijen en netbeheerders. Wij werken daarvoor samen in de Samenwerkingsregio Oost.

Begin 2024 heeft ElaadNL Outlooks een nieuwe prognose afgegeven over de vraag naar publieke laadinfrastructuur in de gemeente Zevenaar. Deze prognose wijkt af van een eerdere prognose die als doelstelling is vertaald in de Integrale Laadvisie van de gemeente Zevenaar (september 2021). De nieuwe prognose voor 2025 bedraagt het realiseren van 202 laadpalen, in plaats van de eerder geprognosticeerde 169 laadpalen. Momenteel zijn in de gemeente Zevenaar 84 publieke laadpalen gerealiseerd en zijn er 36 laadpalen in ontwikkeling (totaal 120). Oftewel, ruim 59% van het geprognosticeerde aantal laadpalen dat in 2025 gerealiseerd dient te zijn, is gerealiseerd of in ontwikkeling. Op basis van de in de laadvisie bepaalde 'proactieve palen' en 'paal volgt auto' strategieën, in relatie tot het aantal resterende goedgekeurde posities voor laadpalen (96), verloopt de opgave voor publieke laadinfrastructuur volgens plan.

Het Nationaal Klimaatakkoord heeft de regie van de warmtetransitie bij de gemeenten neergelegd, om te komen tot alternatieven voor aardgas als warmtebron. In Zevenaar moeten ongeveer 20.000 woningen aardgas vrij worden, waarbij betaalbaarheid en betrouwbaarheid belangrijke uitgangspunten zijn. Dit hebben we vastgelegd in de Warmtetransitievisie (vastgesteld 2019).

De planning om het proces in de wijken en dorpen van Zevenaar te starten om aardgas vrij te worden is vanwege financiële afwegingen bij de Kadernota 2020-2023 getemporiseerd. Er is afgesproken dat vanaf 2023 de verdere uitrol versneld opgepakt gaat worden. De planning wordt daarvoor geactualiseerd. In 2023 starten we de uitvoering van de warmtevisie. Daarin staat de aanpak van het energiezuiniger en aardgasvrij maken van de woningen in de gemeente Zevenaar. Per kern dorp, wijk of en buurt wordt bekeken welke de meest logische alternatieven voor aardgas zouden kunnen zijn en wanneer. Er wordt een termijn van 2 jaar ingepland voor overleg en planvorming met de bewoners.

In Angerlo is al een pilot voor de warmtetransitie opgestart. Het opgestelde plan, vastgesteld door de gemeenteraad op 29 september 2021, vormt de basis voor een uitvoeringsplan. Voor het opstellen daarvan wordt gewerkt door alle betrokken partijen (bewoners, woningcorporatie, netbeheerder en gemeente) samen in de Programma Organisatie Angerlo. De ervaringen en uitkomsten van deze pilot zijn waarschijnlijk goed bruikbaar voor de uitrol over rest van de gemeente.

De Transitievisie warmte moet als een warmteprogramma onderdeel uit gaan maken van de Omgevingsvisie of -plan. Het concept van het warmteprogramma wordt eind 2024 begin 2025 verwacht en gaat onder andere per dorp inzicht geven in kansrijke en -arme alternatieven voor aardgas.

Met de woningbouwcorporaties en de provincie onderzoekt de gemeente de mogelijkheden van een warmtenet voor de stad Zevenaar. Daarvoor is in 2020 een plan opgesteld. De onderzoeksresultaten geven aanleiding over te gaan tot een intentieovereenkomst (einde 2022) en vervolgens toe te werken naar een samenwerkingsovereenkomst (2023) met als doel de aanleg van een warmtenet.
Verder vindt een onderzoek plaatst naar de mogelijkheden van het door trekken van dit warmtenet naar Didam (gemeente Montferland).

Op het Gelders Eiland is een businesscase in ontwikkeling voor het gebruik van de restwarmte van de steenfabriek in Spijk. De provincie, de gemeente en andere partijen dragen ook bij in de kosten van dit onderzoek.

Rol- en positie gemeente
Voor de externe ondersteuning bij het advies over de rol- en positiebepaling van de gemeente Zevenaar in het publieke aandeel van warmtenetten zetten wij de Specifieke Uitkering (SpUk) Capaciteit Decentrale Overheden voor Klimaat- en Energiebeleid (CDOKE) in.

Warmtenet stad Zevenaar  
Vanwege de ontwikkelingen rondom de verhouding privaat – publiek bij warmtenetten heeft het warmtebedrijf waarmee we in overleg waren alle nieuwe ontwikkelingen stopgezet. Voor ons was dit de reden om te onderzoeken wat de opties zijn voor een eigen afkoppeling direct bij de bron (AVR). Mede vanwege de vertraging van invoering van het nieuwe wettelijk kader worden de resultaten van dit onderzoek eind 2024/begin 2025 verwacht.  

Warmtenet Spijk  
Het onderzoek naar een warmtenet in Spijk is positief en samen met de partners wordt aan het vervolg gewerkt.

Met de werkgroep Fairtrade gemeente Zevenaar zetten we ons in om het keurmerk Fairtrade gemeente te verwerven. De voorbereidingen zijn nagenoeg afgerond. Naar verwachting kan het keurmerk nog in 2022 worden aangevraagd en vindt toekenning plaats in 2023. Dat is een eerste stap naar verantwoord inkopen tegen een eerlijke prijs.

Dit jaar is de werkgroep weer zichtbaar geweest bij de jaarlijkse avondvierdaagse. Ditmaal in de stad Zevenaar, waar Fairtrade bananen werden uitgedeeld aan wandelaars. Daarnaast is de werkgroep meerdere malen aanwezig geweest op de weekmarkt in Zevenaar waar bezoekers een Fairtrade kop koffie konden krijgen. Ook heeft de werkgroep een samenwerking gestart met Stichting Activiteitencommissie Zevenaar onder pijler 7 'Aardig voor de aarde' van de 7-Aardigheden, en zijn er ook dit jaar weer nieuwe ondernemers en instellingen aangesloten bij de campagne. Het totaal aantal aangesloten deelnemers staat nu op 45.

De werkgroep Fairtrade Gemeente heeft ook een zogeheten verdiepingsplan opgesteld met acties en maatregelen die de werkgroep kan uitvoeren om Fairtrade nog meer onder de aandacht te brengen van inwoners, bedrijven en instellingen. Een knelpunt waar de werkgroep tegenaan loopt, is de lage bezettingsgraad van vrijwilligers die deelnemen aan de werkgroep. Momenteel telt de werkgroep drie actieve vrijwilligers die zich enkele uren per week inzetten voor de campagne. Helaas blijkt dat drie vrijwilligers amper voldoende uitvoeringskracht kunnen leveren voor het uitvoeren van de benodigde acties en maatregelen om de titel Fairtrade Gemeente te behouden. Een aantal wervingsberichten voor het aantrekken van nieuwe vrijwilligers heeft helaas nog geen vruchten afgeworpen.

Een circulaire economie is gericht op het optimaal inzetten en hergebruiken van grondstoffen. Het vormt een gesloten kringloop, waarin producten en grondstoffen hun waarde behouden. Zevenaar heeft als doelstelling in 2030 50% en 2050 100% circulair te zijn. Via een routekaart circulaire economie zetten we routes uit om dat doel te bereiken.
Regionale samenwerking is belangrijk om doelstellingen te behalen die wij niet op lokale schaal kunnen bereiken. Wij nemen deel aan de opgave circulaire regio van de Groene Metropoolregio 2023-2025. Via deze regionale samenwerking bevorderen we circulaire opdrachtgeverschap en inkoop in de grond-, weg en waterbouw.

Circulaire routekaart
In het kader van het toewerken naar een klimaatneutrale organisatie is in juli gestart met het opstellen van een uitvoeringsprogramma Klimaatneutrale Organisatie. In het uitvoeringsprogramma wordt een nadere uitwerking gegeven aan de doelstellingen uit het Klimaatplan 'op weg naar een klimaatneutrale organisatie op gebied van CO2- en energiereductie en circulariteit'. Binnen het uitvoeringsprogramma wordt tevens de Circulaire routekaart vormgegeven met als doel het bieden van handelingsperspectief aan de eigen organisatie: welke acties en maatregelen moeten getroffen worden voor het behalen van de circulaire doelstellingen. Volgens de huidige planning wordt het uitvoeringsprogramma eind 2024 afgerond en vervolgens op bestuurlijke route gebracht.

Regionale samenwerking
In 2023 heeft gemeente Zevenaar zich aangesloten bij de regionale Woondeal 2.0 regio Arnhem-Nijmegen en het regionaal programma ‘Conceptueel en Circulair Bouwen’. In navolging hierop is gestart met het opstellen van een regionaal plan van aanpak om de gestelde doelstellingen naar de praktijk te vertalen met het streven deze aanpak eind 2024 af te ronden.

Het plaatsen van ondergrondse containers voor restafval bij hoogbouw is het laatste grote onderdeel van de harmonisatie van het afvalbeleid. Ook het nieuwe aanbiedstation op 7Poort nadert zijn voltooiing. In 2023 kunnen we de effecten van deze ontwikkelingen op het afvalaanbod en de afvalscheiding in kaart brengen. Mede op basis daarvan moet de gemeente brengen we in beeld hoe we verder willen met het afvalbeleid in de toekomst, welke doelen wij nastreven en welke middelen hiervoor nodig zijn. Hierna volgt actualisatie van het afvalstoffenbeleid. Wij moeten daarnaast bepalen hoe wij in overleg met de gemeente Montferland gevolg willen geven aan het onderzoek naar de toekomstbestendigheid van de Reinigingsdienst De Liemers (RDL).

In januari 2024 is een notitie behandeld in de raad om het ambitieniveau vast te stellen. In de vergadering van juni 2024 heeft de raad een Plan van Aanpak vastgesteld voor de inzameling van luier- en incontinentiemateriaal. Eind 2025 worden de maatregelen geëvalueerd. Na de evaluatie van de maatregelen stellen wij eventueel aanvullende maatregelen voor in een beperkt afvalstoffenplan conform het besluit van de raad van 26 juni 2024.

Het klimaat verandert en daar moeten wij op inspelen. Wij hebben samen met de gemeenten Westervoort, Duiven en het Waterschap Rijn en IJssel het Uitvoeringsprogramma Klimaatadaptatie in de Liemers vastgesteld. Hierin is het beperken en voorkomen van wateroverlast en droogte ten gevolge van klimaatverandering geregeld. Het beperken en voorkomen van hittestress is hierin nog niet geregeld.

In het uitvoeringsplan is gekozen voor het scenario, waarin is gezocht naar zoveel mogelijk samenloop met andere ingrepen en aanpakken binnen gemeente Zevenaar. Maatregelen die worden getroffen in het kader van klimaatadaptatie dragen vaak ook bij aan andere doelen. De kosten van de klimaatmaatregelen worden gedekt uit het watertakenplan.

Zoals in het Uitvoeringsprogramma Klimaatadaptatie beschreven worden klimaatmaatregelen aangelegd wanneer er zich kansen voordoen op termijn, met andere woorden 'meekoppelen waar het kan'.
Ten behoeve van het beperken en voorkomen van wateroverlast en droogte als gevolg van klimaatverandering worden in lopende projecten (revitalisering Angerlo, herinrichting Raadhuisplein) gerealiseerd. Daarnaast worden voorbereidingen getroffen voor toekomstige projecten (Kop van Tolkamer, wijk Bloemenkamp, Schrijvershoek, Lobith, diverse inbreidingsprojecten, etc.).

Afgeronde taken:
- het maken van een afkoppelkansenkaart (in kaart brengen van potentieel geschikte locaties voor het infiltreren van hemelwater).

Daarnaast lopen in Liemers verband de volgende projecten:
- een plan voor het stimuleren van het afkoppelen/infiltreren van hemelwater door particulieren op eigen erf;
- het opstellen van een handboek voor de inrichting van een klimaatadaptieve openbare ruimte;
- een subsidieregeling voor het stimuleren van klimaatadaptieve maatregelen op particulier terrein;
- het opstellen van een klimaattoets om natuurinclusief en klimaatbestendig ontwerpen de norm te maken;
- een onderzoek opstellen naar het gemeentelijk vastgoed klimaatadaptief inrichten;
- het opstellen van een actieplan klimaatadaptieve schoolpleinen;
- het concreet maken en meenemen van klimaatadaptatie in prestatieafspraken.

Voor de structurele aanpak voor het verminderen van hittestress in de gemeente wordt in 2023 een programma ontwikkeld en dit wordt geborgd in het Uitvoeringsprogramma Klimaatadaptatie.

In het watertakenplan is als gezamenlijke maatregel benoemd het opstellen van een hitteplan. De drie Liemerse gemeenten en het waterschap Rijn en IJssel hebben allen ingestemd met uitvoering van de maatregelen in het Uitvoeringsprogramma klimaatadaptatie waaronder dus ook deze maatregel. De provincie Gelderland heeft aanpak van Hittestress als een van de speerpunten benoemd. De gemeenten hebben in 2024 een centraal hitteplan opgesteld waarin opgenomen wordt wanneer, wat, wie en hoe gecommuniceerd wordt bij hittegolven. Dit plan hebben we opgesteld met de GGD en veiligheidsregio, zodat een brede vertegenwoordiging partners ontstond met één geluid. Het opstellen van het hitteplan is in 2024 afgerond.

In de grote revitaliseringsprojecten is extra budget beschikbaar voor het toepassen van hittestressmaatregelen in de vorm van toevoeging van groen en bomen.

Een goede luchtkwaliteit is belangrijk voor een gezonder en langer leven, met meer kwaliteit. Inzetten op het verbeteren van de luchtkwaliteit is daarom essentieel. We onderzoeken mogelijkheden voor subsidie of cofinanciering voor projecten die hiertoe bijdragen.

Op 19 maart 2024 heeft het college besloten dat de gemeente Zevenaar zal toetreden tot het Schone Lucht Akkoord (SLA). Het ondertekenen van het SLA zal in het vierde kwartaal 2024 plaatsvinden omdat de verwachting is dat we dan capaciteit hierop in kunnen zetten (een voorwaarde van het SLA). De raad is door middel van een RIB geïnformeerd die op 20 maart 2024 aan de gemeenteraad verstrekt is met nummer 2024-415.